دیدگاه ابزوردیسم (Absurdism) و سریال ریک و مورتی ارتباطی عمیق و قابل‌تأمل دارند. در ادامه، ابتدا مختصری درباره ابزوردیسم می‌گوییم و سپس تحلیل آن را در بستر این سریال بررسی می‌کنیم:
✴️ ابزوردیسم چیست؟
ابزوردیسم دیدگاهی فلسفی‌ست که عمدتاً با آثار آلبر کامو شناخته می‌شود. این دیدگاه معتقد است که انسان‌ها به طور طبیعی در جست‌وجوی معنا، نظم و هدف در جهانی بی‌معنا، بی‌نظم و بی‌هدف هستند. این تضاد، «وضعیت ابزورد» را شکل می‌دهد.
کامو می‌گوید:
ما در جهانی افتاده‌ایم که به پرسش‌های وجودی ما پاسخی نمی‌دهد. اما باید با همین پوچی زندگی کنیم، بدون فرار به دین یا توهم معنا.
🔬 ابزوردیسم در ریک و مورتی چگونه بازتاب دارد؟
سریال Rick and Morty یکی از آثار مدرن و پست‌مدرنی است که به شکلی عمیق اما طنزآلود، ابزوردیسم را به تصویر می‌کشد:
۱. جهان بی‌معنا، چندجهانی بی‌پایان
ریک، نابغه‌ای‌ست که می‌تواند به هر واقعیت ممکن سفر کند. در جهانی که بی‌نهایت نسخه از خودت، خانواده‌ات و حتی مرگت وجود دارد، همه‌چیز بی‌ارزش می‌شود. این بی‌معنایی وجودی به‌وضوح نشان می‌دهد که هیچ نسخه‌ای از واقعیت «واقعی‌تر» یا «معنادارتر» نیست.
ریک در اپیزودی می‌گوید:
«Nobody exists on purpose, nobody belongs anywhere, everybody’s gonna die. Come watch TV.»
۲. فرار از معنا و جستجوی لذت آنی
ریک با وجود هوش بی‌نظیرش، دچار افسردگی، اعتیاد، پوچی و بی‌هدفی است. او با الکل، علم، و شوخی‌های زننده سعی در سرکوب «پوچی هستی» دارد. این دقیقاً همان موقعیتی است که کامو به آن اشاره می‌کند: انسانِ آگاه به بی‌معنایی، اما ناتوان از رهایی از آن.
۳. مرگ، بی‌اهمیت‌ترین رویداد
در جهانی که ریک می‌تواند نسخه‌ای جدید از خودش و مورتی را در هر لحظه جایگزین کند، مرگ بی‌اهمیت می‌شود. این بی‌اهمیتی نه‌تنها نماد پوچی زندگی، بلکه نقدی‌ست بر تلاش انسان‌ها برای جاودانگی یا معنا بخشیدن به مرگ.
۴. طغیان در برابر پوچی؟ یا تسلیم؟
در فلسفه کامو، انسان باید با پذیرش پوچی، طغیان کند و زندگی را با تمام دردها و بی‌معنایی‌هایش تجربه کند. اما ریک بیشتر به سمت تسلیم شدن و نیش‌خند تلخ زدن پیش می‌رود. او معنای زندگی را رد می‌کند، اما راهی برای جایگزین کردن آن ندارد.
🧠 جمع‌بندی: ریک و مورتی، بازتابی از جهان مدرن ابزورد
Rick and Morty یکی از صادقانه‌ترین بازنمایی‌های زندگی ابزورد است. سریالی که به‌جای وعده‌ی معنا یا پایان خوش، ما را با جهانی بی‌رحم، بی‌ثبات، بی‌معنا و در عین حال خنده‌دار روبه‌رو می‌کند. این سریال مثل یک آینه‌ست برای انسان معاصر: انسانی با علم بسیار، اما بدون پاسخ، بدون آرامش.